Danimarka

Resmî adı Danimarka Krallığı olan ülke; Kuzey Avrupa'da İskandinavya bölgesinde bulunmaktadır. Başkenti Kopenhag’tır. Yönetim biçimi anayasal monarşidir. Grönland ve Faroe Adaları, Danimarka'ya bağlı özerk bölgelerdir; içişlerinde özgür, dışişlerinde ise Danimarka'ya bağlılardır. Hatta 1944'e kadar İzlanda'da da, Danimarka'nın egemenliği altında bulunmaktaydı.

Dil

Dünya çapında 5 milyondan fazla konuşmacıya sahip ve Kuzey Cermen dillerinin Doğu İskandinav şubesine ait olan Danca, Danimarka'da en çok konuşulan dildir. Bununla birlikte, İngilizce de çok belirgindir. Hatta Danimarkalıların %86'sı ikinci dil olarak İngilizce konuşmaktadır.


Sanat

Danimarka sanatı “Trundholm Güneş Arabası” gibi MÖ 2000’lerden kalma önemli eserlerle binlerce yıl öncesine dayanır. İskandinav Bronz Çağı sanatının ve ardından İskandinav ve Viking sanatının bir parçasını oluşturur. Ayrıca 16. yy’da yapılmış olan Elmelunde Kilisesi freskleri de oldukça ünlüdür ve sanatçının adı bilinmediği için sanatçıya Elmelunde Ustası denmektedir.

Trundholm Güneş Arabası

Elmelunde Freskleri

Elmelunde Ustası

Yemekleri

Danimarka’nın en ünlü atıştırmalıklarından biri Smørebrød’dir. Çavdar ekmeğinin üzerine; ringa balığı, yılanbalığı, somon balığı gibi farklı etler konularak bol malzeme ve garnitürle hazırlanır, genelde öğle yemeği olarak tercih edilir



Dil

Kahverengi bir sosla servis edilen genelde de dana etinden yapımı köfte ve kremalı maydanoz sosuyla servis edilen Stegt Flæsk Og Persillesovs ise ünlü et yemeklerindendir.

Shwarma: Yine atıştırmalık öğle yemeklerinden biridir. Oldukça meşhur bir çeşit et döner dürümdür. Arap kültüründe geldiği söylenmektedir. Etin marinelenmesini değişik ve kokulu otlarla süt içinde bekletilerek yapılmaktadır.

Danimarkanın 2 meşhur içkisinden biri olan Akavit; patatesten elde edilen bir votka türüdür. Hyldeblomstsaft ise bir dut likörü şerbetidir; kış mevsiminde sıcak suyla, yaz mevsimlerinde ise soğuk suyla karıştırılarak elde edilmektedir.

Risalamande: Sütlü pirinç pudingi. Yılbaşı döneminde sıcak kiraz sosu ile birlikte tüketilmektedir.

Kransekage: Halka kekidir. Büyükten küçüğe birçok bademli kekten oluşur. Danimarka bayrağı renkleri olan kırmızı ve beyaz soslar ile süslenir.


Bunu Biliyor Muydunuz?

Danimarkalılar turistlere karşı pek sıcakkanlı değillerdir. Genellikle sözlü formalite olarak kullanılar bay/bayan kelimelerini kullanmamak kaba sayılmaz. Dakiklik ülke genelinde çok özemlidir. Toplu ulaşımlarda tanımadığınız kişinin yanındaki boş yere oturmanız hoş karşılanmaz. Her trenin ön ve arka vagonu sessiz bölgedir ve konuşulmaz.

Finlandiya

Finlandiya (Finlandiya Cumhuriyeti), Kuzey Avrupa'da Baltık Denizi kıyısında bir Kuzey Avrupa ülkesidir. Finlandiya İskandinav Yarımadası’nda olup başkenti Helsinki’dir. Doğusunda Rusya, kuzeyinde Norveç ve batısında İsveç yer alır. Nüfusu yaklaşık 5 milyondur. Finlandiya’da para birimi ise Euro’dur.


Dil

Finlandiya’da konuşulan iki resmi dil vardır: Fince ve İşveççe. Fince Ural-Altay dil grubundan olup Türkçe’yle benzer yapılara sahiptir. Finliler, doğu ve batıdaki güçlü komşularına rağmen, Fin dilini koruyup geliştirirken, gerektiğinde yeni terminolojiyi de dillerine uyarlamışlardır.

Finlandiya, Avrupa'daki etnik ve kültürel açıdan en homojen ülkelerden biridir. Yine de Finliler, Rusya'dan, İskandinavya'nın başka yerlerinden ve kıta Avrupa'sından, özellikle sanat, müzik, mimari açısından etkilenmişlerdir ancak her durumda bu etkiler, Fin geleneği doğrultusunda dönüştürülmüştür.

Günlük Yaşam ve Sosyal Gelenekler

Pek çok Fin geleneği, daha çok sığınma ve barınma yeri olarak gördükleri ormanlarla yakından ilişkilidir. Finlandiya'nın en önemli edebi eserlerinden biri olan Seven Brothers’ta da, 19. yüzyıl yazarı Aleksis Kivi, ormana gidip macera dolu bir hayat yaşayan , özgürlüğüne düşkün, sosyal açıdan yeteneksiz yedi kardeşi anlatmaktadır. Bugün ise, hafta sonları ve tatillerde Finliler kentsel stresten ormanlık yazlıklarına kaçıyorlar. Ağaç ve odunla ilgili diğer gelenekler de Finlandiya'da yaygındır.

Ahşap ,Fin saunasında da yer almaktadır. Geleneksel olarak sauna, Finliler tarafından sadece haftalık sauna banyosu için değil, aynı zamanda ritüel amaçlarla da kullanıldığı için kutsal bir yerdir. Pek çok Finli, saunanın zihinsel ve bedensel şifa sağladığına inanmaktadır.

Özel Günler

Midsummer'da şenlik ateşleri yakılır, evlerin girişleri huş ağaçlarıyla süslenir ve geleneksel ahşap saunada yapraklı huş ağacı fırçaları kullanılır. Paskalya'da, malt ve çavdar unundan yapılan bir puding olan mämmi, geleneksel olarak huş ağacı kabuğundan yapılmış kaplardan yenir. Kışın sonlarında, kar zemini kaplarken, huş ağacı dalları gelecek baharı hatırlatmak için iç mekana getirilir

Noel ağacı, pirinç lapası (süt ve tarçın ile yapılmış), fırınlanmış jambon ve patates ve havuç veya rutabaga graten gibi özel yiyecekleri ise Fin Noel kutlamalarının bir parçasıdır.

Yılbaşı gecesi özel ve halka açık havai fişek gösterileriyle kutlanır. Ayrıca konuşmaları ve müziği dinlemek için büyük kalabalıklar Helsinki'nin Senato Meydanı'nda toplanmaktadır. Belki de en ilginç Finlandiya Yılbaşı Gecesi geleneği tenekenin eritilmesidir; ortaya çıkan şekil geleceğin habercisidir. Kuzey Yarımküre'de yılın en uzun günü kutlayan Yaz Ortası, Finlandiya'da Juhannus olarak bilinir. Finlandiya'da 20-26 Haziran tarihleri arasında Cumartesi günü resmi olarak kutlanır.

Yemek

Finlandiya’da çoğu zaman yemeğin sağlıklı olmasına önem verilir. Çavdar ekmeği ve değişik lapalar Fin yemek kültürünün önemli parçalarıdır. Sebze ağırlıklı yemek daha da popülerleşmiştir. İki sıcak öğün, öğle ve akşam yemeği yemek yaygındır. Finlandiya’da yetişkinler de çoğu zaman süt içer.

Finlandiya’da çok kahve içilir. Örneğin, kutlamalarda hemen hemen hep kahve ikram edilir. Finlandiya’da alkollü içecekler oldukça pahalıdır ve satın almak için yaş sınırı vardır.


Spor ve Kreasyon

Kış mevsiminde ulaşımda kullanılan kros kayağı, Fin milli sporudur. Ayrıca, atletizm, binicilik, balık tutma, pesäpallo (beyzbolun Fin versiyonu), atış, buz hokeyi de Finlandiya’da popülerdir.

İsveç

Şimdi sizi İskandinav ülkelerinden biri olan İsveç ile tanıştırma zamanı. İsveç, resmi adıyla İsveç Krallığı (İsveççe Konungariket Sverige), yaklaşık 450.295 km2 olan yüz ölçümüyle Avrupa Birliği ülkeleri arasında en büyük üçüncü ülkedir. Toplam nüfusu 10,4 milyondur. Nüfusun çoğu güney kesimde yaşar. Ülkenin başkenti Stokholm’dür. Göteborg ve Malmö de diğer büyük kentleridir. The Economist’in Demokrasi İndeksi’ne göre 3. sıradadır. Teknik bilgileri verdiğimize göre sıra İsveç’teki sosyal oluşuma geldi. İsveç’te yaşamın temelini oluşturan anahtar kelimeler eşitlik, özgürlük ve sürdürülebilirlik denilebilir. İsveç’te kendiniz olmakta, kendinizi ve fikirlerinizi yansıtmakta özgürsünüz. İsveç dünyanın en LGBTQ+ dostu ülkelerinden biridir. Eğitim kalitesi olarak dünyanın en iyi ilk 10 ülkesi arasında yer alır.

Yemek

Ülkenin adalardan oluşması ve denizlere kıyısının olması nedeniyle yemek kültürleri deniz ürünleri ağırlıklıdır. Günün her saatinde deniz ürünleriyle karşılaşmanız mümkündür, özellikle ringa ve kerevit çokça tüketilir. Deniz ürünlerinin yanı sıra patates, et ve süte dayalı bir mutfaktır. Patates ve et suyu ile servis edilen İsveç Köftesi; yabani kızılcık reçeli Lingon; kuru, sert, peksimete benzeyen bir 'çıtır ekmek' olan Knäckebröd en tanınmış yiyeceklerdir. Akvavit yaygın bir içkidir. Toprağında az yetiştiği için baharat kullanımı fazla değildir.

Sanat

Dünyaca ünlü oyuncularının yanı sıra resimden heykele birçok sanat alanında eserler üreten sanatçılar bulunmaktadır. Nobel Edebiyat Ödülü alan yazarların sayısı da 7’dir. Yıllık olarak düzenlenen Göteburg Uluslararası Film Festivali İskandinavya’nın en büyük sinema etkinliğidir. Sokaklar keman çalgıcılarıyla doludur. Breakfast under the Big Birch - Carl Larsson ünlü bir İsveç tablosudur. Stokholm’e gidecekler için Rembrandt, Dali ve Picasso’nun da eserlerinin olduğu Çağdaş Sanatlar Müzesini ziyaret etmelerini öneririz. İsveç’in H&M; gibi dünyaca ünlü kıyafet markalarının yanı sıra birçok geleneksel kıyafetleri de vardır.

Ayrıca, en çok izlenen spor dalları futbol ve buz hokeyidir. İsveçliler Noeli mumlar yakarak ve saçında mumdan bir taç olan Aziz Lucia’ya saygı göstererek kutlarlar. Kuzey ışıkları ile ünlü ülkede her şubat Kiruna Kar festivali düzenlenir.

Norveç

Norveç resmi adıyla Norveç Krallığı Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülkedir. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Ülke, kıyılarındaki petrol rezervlerinin zenginliği, dünya ve Avrupa balıkçılık sektörünü elinde bulundurması ile tanınmaktadır. Norveç'in en önemli sorunu azalan ve yaşlanan nüfus sorunudur. Ülkede yaşayan insanların sayısı beş milyon civarındadır ve işgücü eksikliği çekmektedir. Öte yandan Avrupa'nın en pahalı ülkesidir. Ayrıca Norveç'te hemcins çiftler evlenme hakkına sahiptirler. Ülkede İngilizce anadil kadar etkilidir.

Norveçliler

Norveç halkının genel özelliği iklimden ve ekonomik rahatlıktan kaynaklanan rahatlıkları ve sakinlikleridir. Bireysel yaşam ön plandadır. Norveç'te; tipik bir Norveçli mütevazı, gösterişsiz ve mesafelidir. Özellikle nezaket kodları Doğu ve Avrupa kültüründen farklıdır. Her ne kadar "buyurun" ve "teşekkür ederim" günlük hayatta en sık duyulan kelimeler olsa da, birçok yabancı Norveçlilerin kibar olduğunu düşünmez. Mesela "lütfen" kelimesi çok ender kullanılır, tabiri bulunsa bile hapşıran insana "çok yaşa" denmez.

Norveçliler kaybettikleri ya da unuttukları eşyalarının peşine düşmezler. Okul, yuva, iş yeri, hastane ve benzeri yerlerde biriken unutulmuş tonlarca eşya mütemadiyen Doğu Avrupa ve Afrika ülkelerine gönderilir. Sokaklarda da pek çok bırakılmış bisiklet, eldiven, gözlük veya ceket bulunur ama bunları hiçbir Norveçli tenezzül edip kendine almaz, hatta düşüren kolay bulsun diye daha görünür bir yere koyar

Yemekleri

Norveç mutfağı, geleneksel biçimiyle büyük ölçüde Norveç'te ve dağlarında, vahşi doğasında ve kıyılarında kolayca bulunabilen hammaddelere dayanmaktadır. Geleneksel yemeklerin çoğu, uzun kışlar nedeniyle gerekli olan korunmuş malzemelerin kullanılmasının sonucudur. Modern Norveç mutfağı, geleneksel geçmişinden hala güçlü bir şekilde etkilenmesine rağmen, küreselleşmeden etkilenmiştir: makarna, pizza, tacolar ve benzerleri, temel gıdalar kadar köfte ve morina kadar yaygındır. Norveçlilerin çoğu günde üç ya da dört öğün yemek yer ve genellikle kahveli soğuk kahvaltı, işte soğuk (genellikle paketlenmiş) öğle yemeği ve evde aileyle birlikte sıcak bir akşam yemeğinden oluşur. Aile yemeğinin zamanlamasına (ve kişisel alışkanlıklarına) bağlı olarak, bazıları akşam geç saatlerde soğuk bir yemek, tipik olarak basit bir sandviç ekleyebilir. Smorrebrod


Kahve

Norveç'in kahveye özellikle güçlü bir ilgisi vardır ve 2011'de ortalama bir Norveç 142 L veya 9.5 kg kahve içmesiyle dünyadaki ikinci en yüksek kahve tüketicisidir. Norveç kişi başına düşen kahve tüketiminde dünyada dördüncü en yüksek ülkedir .Kahve geleneksel olarak bir fincan yerine siyah olarak servis edilir. Batı'nın geri kalanında olduğu gibi, İtalyan tarzı kahve barları popüler hale gelmiştir. Kahve, Trøndelag'dan Norveç'teki en geleneksel alkollü içeceklerden birine dahildir ve genellikle karsk olarak bilinir.


Meyve ve Tatlılar

Özel günler için tipik bir Norveç tatlısı, çırpılmış veya sade kremalı cloudberries'dir. Çilekli-elmalı turta, zengin tadı nedeniyle de popülerdir. Ravent turtası ( Norveççe rabarbrapai ), Norveç'te tercih edilen bir başka yemektir. Alman ve İskandinav tarzı kekler ve hamur işleri, örneğin pandispanya ve Danimarka hamur işleri ( wienerbrød olarak bilinir , kelimenin tam anlamıyla çevirisi: " Viyana ekmeği"), çeşitli ev yapımı kekler, waffle'lar ve bisküvilerle sofrayı paylaşır .Kakule yaygın bir tatlandırıcıdır. Başka bir Norveç pastası, krem şanti ile doldurulmuş kağıt kıvamında rulo bir kek olan Krumkake'dir . (Krumkake 'Kavisli Kek' veya 'Çarpık Kek' anlamına gelir). Fırında beze, pikekyss olarak bilinir ve kelimenin tam anlamıyla "kızın öpücüğü" olarak tercüme edebiliriz.

Cloudberries

Ravent turtası ( Norveççe rabarbrapai )

Krumkake

Bunları Biliyor Muydunuz?

-Norveç, dünyanın en büyük somon balığı ihracatçısıdır.

-Norveç, Avrupa Birliği’nin resmi bir üyesi değildir.

-Edvard Munch, The Scream (1893) adlı eseriyle ünlü bir Norveçli ressam ve matbaacıydı

-Norveç, Kış Olimpiyatları’nda, diğer tüm ülkelere göre daha fazla madalya almıştır. 1924 yılında ilk Kış Olimpiyat Oyunları’ndan bu yana 332 madalya kazanmıştır.

-Kahve yaklaşık 280 yıl önce Norveç’e geldi, ancak 1870’lere kadar kabul görmedi. Bugün, Norveçliler, dünyanın en büyük kahve tüketicileri arasındadır.



Kaynakça

Wikipedia contributors. (2004, October 10). Danimarka. Vikipedi.

Wikipedia contributors. (2021, January 8). Danish art. Wikipedia.

tr.educations.com. (2020, December 14). Danimarka'da Dil ve Kültür.

G. (2018, April 18). DANİMARKA MUTFAĞINDA ÖNE ÇIKAN LEZZETLER. Gastromanya.

Wikipedia contributors. (2005b, February 7). İsveç. Vikipedi.

Democracy Index 2020. (2021, February 2). Economist Intelligence Unit.

Ozluoglu, L. (2016, November 21). İsveç Kültürü. Hotcourses.

Tr.educations.com. (2021, February 9). İsveç Kültürü: Uluslararası Bir Öğrencinin Bilmesi Gereken Her Şey.

Wikipedia contributors. (2014, March 16). Göteborg Uluslararası Film Festivali. Vikipedi.

Breakfast under the Big Birch, c.1895 - Carl Larsson - WikiArt.org. (2012, July 12).

K. (2021, February 15). İsveç’in Geleneksel Kıyafetleri Milli Giysileri Resimleri. Takvim 2021.

Finland - Nordic cooperation. (2017). Encyclopedia Britannica.

Finlandiya Denince Akla Gelenler. (2017, April 26). Avrupa’da Yaşam ve Seyahat.

Tunçer, D. (2017, July 17). Finlandiya’da Ne Alınır? Gezinomi Blog.

Wikipedia contributors. (2020, July 4). Mämmi. Vikipedi.

Wikipedia contributors. (2004b, November 25). Finlandiya. Vikipedi.

Finlandiya’daki âdetler. (2021). InfoFinland.

Norveç mutfağı - Norwegian cuisine - qaz.wiki. (2021). Qazwiki.

Wikipedia contributors. (2005c, August 16). Norveç. Vikipedi.

[BIAMAG] : DENİZ ALAN HELD’İN KALEMİNDEN: Kültür Penceresinden Norveç. (2013, June 15). Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi.

N., N., N., & N. (2018b, May 24). Norveç hakkında ilginç bilgiler. Ilgincgercek.Com.

Özaygen A. , Ülkenli H. (2009, January). Bilim ve Teknik Dergisi . Tübitak Yayınları

Aleksis Kivi. (2020, June 15). Delphipages.